Mindful worden in je relatie. Hoe doe je dat en is het eigenlijk wel nodig? Steeds vaker lees en hoor je over Mindfulness als methode om spanning te verlichten. Maar weinig mensen weten dat dit ook een goed middel is om in je relatie toe te passen. In dit artikel vertel ik waarom en hoe Mindfulness kan bijdragen aan een stabiele en gelukkige relatie.
Mindfulness is de naam gegeven aan een vorm van meditatie die zijn oorsprong in het Oosten heeft en daar al sinds jaar en dag deel uitmaakt van het boeddhisme. Als je jeuk krijgt van psycho-populaire stoplappen, zou je het ook gewoon inzicht meditatie kunnen noemen.
John Kabat-Zinn, grondlegger van het Mindfulness Based Stress Reduction Program en min of meer de uitvinder van de moderne Mindfulness, omschrijft het als volgt: “Mindfulness is een beoefening ontstaan vanuit het boeddhisme, waarbij de aandacht opzettelijk in het nu gehouden wordt, op basis van moment tot moment-veranderingen. Het versterkt de kracht van herkenning en karakteriseert zich door nieuwsgierigheid, openheid en acceptatie.”
Mindfulness-meditatie wordt in het boeddhisme vaak ‘vipassana’ genoemd. ‘Vi’ betekent dieper, en ‘passana’ betekent zien. De methodiek komt van oorsprong uit een boeddhistische tekst: de Satipatthana. De Boeddha zou over deze tekst gezegd hebben: ‘Mediteerders, dit is het directe pad voor het afnemen van leed en het verwezenlijken van bevrijding’. Mindfulness is nu vaak gericht op de afname van klachten, zoals angst of stress. Maar de Boeddha had oorspronkelijk een hoger doel: volledige verlichting van alle innerlijke verstoringen gerelateerd aan onwetendheid, verlangen en afgunst.”
Volledige verlichting is voor ons wat veel gevraagd. Het zou al helpen als we niet meer als kippen zonder kop op onze geliefden inhakten. Om dat te bereiken moeten we kijken wat er diep in ons allemaal gebeurt.
Er wordt in dit verband wel gesproken van het temmen van de geest. In feite kun je leren om van een afstand naar je gedachten en emoties te kijken terwijl deze aan je voorbij trekken. Dit is niet iets wat je snel even leert in een paar weken. Net als het trainen van spieren in de sportschool, vraagt dit een voortdurende inzet. Dat doe je bij voorbeeld door iedere dag even een kwartier of langer simpelweg stil te zitten en je aandacht te focussen op wat er in je geest omgaat.
Je wordt hier niet per se gelukkiger van. Het vergt doorzettingsvermogen om iedere dag in stilte naar de sliert gedachtenprut te kijken die aan je geest voorbijtrekt. Maar de aanhouder wint ook hier weer. Van binnen wordt het steeds stiller ook al is het buiten onrustig. Maar wat levert het nu eigenlijk op voor je relatie?
Ten eerste leert meditatie je om je leven uit de automatische piloot te halen. Je aandacht is bij wat je doet en dat is winst. Aandacht leert je om je hart open te stellen en aanwezig te zijn bij wat je voelt en denkt. Dat klinkt logischer dan het is, omdat we geneigd zijn automatisch te reageren als we ons bedreigd of aangevallen voelen. Aandacht geeft je de ruimte tussen wel of niet reageren. Wel of niet in je valkuil te trappen.
Meditatie zorgt ervoor dat we aanwezig zijn in het moment. De woorden van je partner roepen iets bij je op en brengen weer eigen gedachten en gevoelens op gang. Het maakt je kalm en bedachtzaam als je voelt en begrijpt dat jij niet je gedachten of gevoelens bent. Het maakt je rustig als je voelt dat je gedachten en emoties aan je voorbij trekken als wolken aan de lucht. We zijn niet wat we voelen of wat we denken.
Zo beoefen je Mindfulness in z’n oorspronkelijke vorm:
Doe minimaal twee keer per dag een zitmeditatie van tien minuten. Leer om ‘in jezelf’ op te merken en los te laten.
Zit zonder doel: mediteer niet om rustig of gelukkig te worden. Vergelijk jezelf met een natuurwetenschapper; die observeert bomen, dieren, de scheikundige reacties. Hij registreert data, maar vindt er niets van. Kijk zo naar je eigen acties en reacties.
Let gedurende de dag op hoe je ademt. Hoe we met onze adem omgaan, reflecteer hoe we met ons leven omgaan.
Relatietherapie helpt om zicht te krijgen op onderliggende patronen en deze samen te doorbreken. Hierdoor krijgt de relatie een nieuwe kans.