Jezelf zijn in een relatie, hoe moet dat?

11-03-2018

Acda en de Munnik zongen het al uit volle borst. Ik ben mezelf niet en al die jaren nooit geweest. Maar ze zongen er niet bij hoe je dat precies moet doen. Jezelf zijn.

En wat is het eigenlijk? Is het iets dat zich diep van binnen in ons schuil houdt? Een mini controlecentrum vanwaaruit al ons gedrag wordt aangestuurd? Of is het misschien onze ziel die door ons lichaam zweeft, beschreven met kerngegevens over wie we werkelijk zijn?

Onbeschreven blad

Bij de oude Grieken leefde het idee dat de mens als een onbeschreven blad ter wereld komt. Het blad vult zich vanzelf met het passeren van de jaren. Door het lot, je eigen inzet en wat hulp van de Goden rolt er iets uit waar anderen van kunnen zeggen: dat is nou typisch jij! Ook waren en zijn er vele religies en stromingen die proberen te verklaren hoe het nu zit met onszelf zijn. Het komt er meestal op neer dat een God ons zo heeft gemaakt om redenen die Hem alleen bekend zijn.

Genen

Vandaag de dag weten we dat genen er toe doen. De appel valt meestal niet ver van de boom. Ook ons temperament, hormonen, socio-economische omstandigheden, onze generationele geschiedenis en een portie geluk en botte pech spelen mee. Er zijn heel veel woorden om te verklaren waarom we werden wie we nu zijn. Maar geen enkel woord dat ons kan omschrijven. Wie bepaalt eigenlijk wanneer we onszelf zijn? Kunnen we onszelf afmeten aan onze echtheid?

Wie ben ik?

Dat is dus de vraag die gesteld moet worden, voor je jezelf kan zijn. Althans, volgens bepaalde stromingen die geloven dat er eerst een stevig fundament onder je eigen voeten moet liggen, voor er een ander bij kan. Liefst weet je wat je wil, waar je vandaan komt en waar je naartoe gaat. Je hebt duidelijke ideeën over je partner, over je plek in de wereld en je bent best een beetje tevreden met jezelf. Als je eenmaal weet wie je bent draag je dat uit, want je mag er zijn met je eigen mening en alles wat je verder nog aan gedachten over jezelf meezeult.

Niet jij

Maar wie ben je nou? Ben jij de ik die ik zie en waarvan ik denk dat jij dat bent, of de ik die jij denkt dat je bent? Komt dat overeen met elkaar? Jezelf zijn, is een gecompliceerd verhaal dat jij maakt met de mensen uit je omgeving. Als het verhaal anders klinkt dan hij of zij gewend is, klinkt er gemor en krijg je dat te horen. De vorige hoofdstukken in het verhaal was je steeds zus of zo en nu ben je ineens anders. Ik weet eigenlijk niet hoe ik het moet omschrijven,  je bent niet jezelf meer. Je hebt dan waarschijnlijk iets gedaan dat niet in de aard der verwachting ligt. Je bent letterlijk buiten je boekje gegaan en je hebt de context van het veilige en voorspelbare verhaal verlaten. Dat roept angst op bij je partner en iedereen die je lief is inclusief jezelf. Je bent anders. Vreemd. Niet jij.

Gevangen in complexe sociale structuren

We zitten allemaal gevangen in complexe sociale structuren. Structuren die waken voor al teveel afwijking en verandering. Als jij jezelf niet bent in een relatie, voel je de druk van de ander. Jullie gezamenlijke verhaal dreigt uiteen te vallen, je wordt een dissident,  een twijfelaar aan het gezamenlijke narratief. Een verrader. Het grote gelijk trekt aan je en verhaald over vroeger toen alles nog mooi was en precies zoals het moest zijn. De druk kan onmenselijk groot zijn tot aan sociale uitsluiting toe. Niet jezelf zijn in een relatie kan grote gevolgen hebben en leiden tot sociale ongelukken en existentiële twijfel.

Wie je echt bent

Het kan ook leiden tot moed en innerlijke kracht. Durf eens een nieuw hoofdstuk te schrijven voor een ander publiek. Drijf mee in de stroom van het leven en realiseer je dat er geen woorden zijn om je aan vast te houden. Geen woorden die jou werkelijk kunnen beschrijven in al je glorie en pracht. Er is alleen verandering die ons voortdrijft en die ons maakt tot wie wij vandaag zijn.

Dit artikel delen:

IStock 1316201912

Kiezen voor relatietherapie is altijd kiezen voor een betere toekomst.

Relatietherapie helpt om zicht te krijgen op onderliggende patronen en deze samen te doorbreken. Hierdoor krijgt de relatie een nieuwe kans.