Afstand nemen in relatie of 15 km extra rennen?

Wie bij mij in therapie komt is standaard te laat. De emmer blijkt aan alle kanten te zijn overgelopen, grenzen zijn ruimschoots overschreden en het koppel straalt vooral vermoeidheid en een gevoel van leegte uit. Er heerst zoveel afstand binnen hun relatie. Het lijkt wel alsof er niets meer te geven is aan elkaar. Zelfs al zouden ze dat willen. In vrijwel alle gevallen is dit aan te duiden als machteloosheid en wanhoop. Twee mensen proberen elkaar uit alle macht te bereiken. Juist het niet gehoord worden, zorgt voor veel geschreeuw en kabaal om de ander maar te kunnen bereiken. Het tegendeel komt ook voor: ijzige stilte en vermijding. In alle gevallen resulteert dit in afstand nemen van elkaar en af en toe een wanhoopspoging om verandering in de situatie te brengen. Moeten we afstand nemen in de relatie? Eenzaamheid, verdriet, niet begrepen voelen. Het zijn allemaal symptomen van een slechte communicatie die zichtbaar wordt in terugkerende destructieve patronen. Vergelijkbaar met een draaikolk die in de diepte steeds sneller om zijn as draait en waaruit je niet meer kunt ontsnappen.

Toen ik ooit aan iemand vroeg hoe hij zich voelde, zei hij “het voelt alsof ik een marathon heb gelopen. Ik ben helemaal leeg, helemaal op.”

Ik vond het een treffend beeld. Twee mensen die moegestreden over de finish strompelen. Ze hebben in hun relatie al een behoorlijke afstand afgelegd. Iedere stap doet pijn. Strakke gezichten met ogen die in de verte staren. Ieder koppel dat over de finish komt, verwacht van mij een deken, wat te eten en te drinken. Maar voor mij begint het dan pas. Ik vraag aan het oververmoeide koppel of ze nog eens vijftien kilometer verder willen rennen…

Ben je klaar om er voor te gaan?

Voor de meeste mensen is dat even slikken. Heb ik nog wel de energie om die afstand te overbruggen? Heb ik er nog wel vertrouwen in dat die vijftien extra kilometers mij wel iets gaan brengen? Kan ik onze relatie redden door afstand te nemen? Het is goed om jezelf deze vragen te stellen, want het antwoord is cruciaal voor het slagen van de therapie. Het geheim van relatietherapie zit hem namelijk in het uithoudingsvermogen van de partners. Kun je als je helemaal leeg en moegestreden bent de moed opbrengen om alle verdriet, pijn en oud zeer naar boven te brengen in de hoop dat het deze keer wel goed gaat komen? Kun je afstand nemen in je relatie? Dat vraagt om buitengewone moed en een doorzettingsvermogen en dat is niet iedereen gegeven.

De vraag of er nog voldoende uithoudingsvermogen is, hangt meestal samen met de hoeveelheid vertrouwen die er nog is in de ander. Het vertrouwen dat de ander, ondanks alle blauwe plekken die we in de relatie hebben opgelopen, toch in staat zal blijken om aan onze behoeftes te voldoen.

Kijk goed naar jezelf

Dit zijn de vragen die iedereen zich zou moeten stellen voor het aangaan van relatietherapie:

• Hoeveel vertrouwen heb ik nog in de beschikbaarheid van mijn partner?
• Hoeveel hoop heb ik nog dat ik en mijn partner echt iets kunnen veranderen?
• Ben ik bereid om voor mijn relatie te vechten?
• Kan ik afstand nemen om zo mijn relatie te redden?

Wie eenmaal bewust relatietherapie in gaat, kan dat het beste met volle overtuiging doen. Het kan zwaar, moeilijk en intens pijnlijk voelen. Maar de beloning is er dan ook naar. Je geliefd, gehoord en gezien voelen, is het mooiste cadeau dat je jezelf en de ander kunt geven.